W 2022 roku obchodziliśmy Jubileusz 85-lecia powstania Ogólnokrajowej Spółdzielni Turystycznej Gromada. Jubileusz stanowił okazję m.in. do przypomnienia historii Spółdzielni. Jednocześnie w trakcie roku jubileuszowego pojawiły się nowe informacje dotyczące historii miejsc w których powstały hotele Gromady. Chcąc kontynuować ten wątek historyczny zwróciliśmy się do Członków OST Gromada o udostępnienie będących w ich posiadaniu materiałów związanych z 85-letnią historią i działalnością Gromady.
Jaką pierwszą prezentujemy historię miejsca na którym wybudowany został Hotel Gromada w Łomży. Prezentujemy ją w oparciu o rozmowę przeprowadzoną w w tym Hotelu ze świadkiem historii tego miejsca - naszym Gościem jest ojciec Jan Bońkowski, można powiedzieć nasz sąsiad, z mieszczącego się nieopodal Hotelu Gromada w Łomży zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Spotkaliśmy się z ojcem Janem, aby porozmawiać o zmieniającej się na przestrzeni dziejów historii miejsca, na którym obecnie stoi Hotel Gromada.
Jak się okazało, obszar ten ma bardzo długą historię. Łomża jest położona na siedmiu wzgórzach, a jedno z nich, gdzie w chwili obecnej znajduje się Hotel Gromada, zwane było „Popową Górą”. Nazwa „Popowa Góra” pochodzi prawdopodobnie z potocznego języka ówczesnych mieszkańców Łomży, którzy każdego duchownego niezależnie od wyznania nazywali zwyczajowo popem. Przed 1396 rokiem książę mazowiecki Janusz I fundował tutaj (na dziedzińcu przed obecnym kościołem Braci Mniejszych Kapucynów) pierwszy kościół w Łomży p.w. św. Piotra, Pawła i Andrzeja oraz Rozesłania i Katarzyny, przy którym płocki biskup Jakub z Korzkwi wystawił 3 lutego 1410 r. dokument erekcyjny pierwszej łomżyńskiej parafii.
W roku 1622 roku na „Popowej Górze” zamieszkały Siostry Benedyktynki, które w latach 1760-1764 przeniosły się do nowo wybudowanego klasztoru i kościoła na „Górze Stokowej”. Aktualnie jest to ulica Dworna 32 - od miejsca gdzie znajduje się kościół i klasztor ulica stacza się w dół, przypominając stok góry, stąd nazwa „Góra Stokowa”. Miejsce po Siostrach Benedyktynkach zajęli Bracia Kapucyni.
W roku 1731 na skarpie przy Nowym Rynku (obecnie rondo - plac Kościuszki) staraniem starosty łomżyńskiego Jana i Ewy Szembeków ukończono budowę murowanego kościoła jezuitów. Kościół zajmował dużą parcelę obejmującą teren zielony i parking przed dzisiejszym Hotelem Gromada. W 1774 roku kościół przejęli pijarzy. Świątynia była bardzo duża, wsparta na filarach, składała się z trzech obszernych naw. Kościół posiadał dwie wysokie wieże, a na jednej z nich zegar.
W sierpniu 1853 r. zapadła decyzja o przekazaniu mocno zrujnowanego kościoła popijarskiego na potrzeby ewangelików. W kolejnych latach ewangelicy wybudowali przy kościele wozownię (na karawan i sprzęty pogrzebowe) oraz zakupili dwa domy i place na dom dla pastora i szkołę parafialną, w której nauka zaczęła się w 1860 r.
Kościół został zniszczony w 1944r. przez wycofujących się z miasta Niemców - po kościele zostały tylko ruiny i fundamenty.
Na placu bezpośrednio sąsiadującym z terenem po zrujnowanym i rozebranym kościele, wybudowano i oddano do użytku w 1975 roku hotel Ogólnokrajowej Spółdzielni Turystycznej Gromada „Polonez”. W 1999 roku po zmianach w strukturze wewnętrznej Spółdzielni zmieniono nazwę na Hotel Gromada Łomża.
Serdecznie dziękujemy ojcowi Janowi za tą ciekawą opowieść oraz za zaproszenie i możliwość zwiedzania klasztoru Braci Mniejszych Kapucynów.
